Teorem Thalès hag e resiprokenn

  • Tric'hornioù : tric'hornioù heñvel
  • Teorem Thalès hag e resiprokenn
I
Teorem
Perzh 1 :
Teorem Thalès : Ma vez troc'het div eeunenn sekant gant div eeunenn parallelek neuze e vez savet daou dric'horn ez eo kenfeurel hirderioù o c'hostezioù kenglotus.
Evezhiadenn 1 :
Lâret e vez ivez ez eo heñvel an tric'hornioù savet.
Skouer 1 :

En daou zegouezh : (ED) a zo parallelek gant (BC), E a zo war (AB) ha D a zo war (AC), diouzh teorem Thalès ez eo :
${AD \over AC}={AE \over AB}={ED \over BC}$

Skouer 2 :

Bezet an ardremez da heul :
Roet eo AD=3 cm, AC=5 cm, AE=4cm ha BC=4cm.
Jediñ AB hag ED.
Gouzout a reomp ez eo :
- D war (AC)
- E war (AB)
- (ED) ha (BC) a zo parallelek.
Diouzh teorem Thalès :
${AD\over AC} = {AE \over AB}={ED \over BC}$
${3\over 5} = {4 \over AB}={ED \over 4}$
En ur implijout al liesad kroaziet, (sellet ouzh ar gentel kevrennoù ha kosiant) hon eus :
$3 \times AB=4 \times 5$
$3 \times AB=20$
$ AB={20 \over 3}$
$3 \times 4=5 \times ED$
$12=5 \times ED$
$ ED={12 \over 5}=2,4$
$ED=2,4$cm
Gallet hon defe skrivañ war-eeun :
$ AB={4\times 5 \over 3}={20 \over 3}$ $ ED={3\times 4 \over 5}=2,4$
$ED=2,4$cm

Skouer 3 :
Skouer 4 :
Evezhiadenn 2 :
Gant teorem Thalès e c'haller prouiñ ivez n'eo ket parallelek div eeunenn (dre dislavar) en ur lakaat war-wel n'eus ket a gevatalder ; komzet e vo neuze eus heuliadenn (koñsekañs) teorem Thalès.
Skouer 5 :
Bezet an ardremez da heul :
Roet eo AD=4cm ha AC=10cm, AE=2 cm, DE=3cm ha BC=7cm.
Prouiñ n'eo ket parallelek (DE) ha (BC).

Eus un tu hon eus ${AC\over AD }={4 \over 10}$ ha eus an tu all ${DE\over BC }={3 \over 7}$
$3 \times 10=30$ ha $7 \times 4 = 28$ neuze n'eo ket kevatal al liesadoù kroaziet,
neuze ${AD\over AC }\ne{DE\over BC }$.
Diouzh heuliadenn teorem Thalès, n'eo ket parallelek an eeunennoù (DE) ha (BC).

II
Resiprokenn an teorem
Perzh 1 :
Resiprokenn teorem Thalès : Ma vez, eus un tu a-eeun ar poentoù A,D,C ha eus an tu all ar poentoù A,E,B a-eeun hag er memes urzh ha ma vez kevatal a daou geñver kentañ (${AD \over AC}={AE \over AB}$) neuze ez eo parallelek an eeunennoù (DE) ha (BC).
Evezhiadenn 1 :
Gant resiprokenn teorem Thalès e prouer nemetken ez eo parallelek div eeunenn.
Skouer 1 :
Bezet ar figurenn da heul.
AH=4cm, AC=5cm, AE=6cm hag AT=7,5cm.
Prouiñ ez eo parallelek an eeunennoù (EH) ha (TC).


Eus un tu hon eus ${AH\over AC }={4 \over 5}$ ha eus an tu all ${AE\over AT }={6 \over 7,5}$
$4 \times 7,5= 30$ $6 \times 5 = 30$
Kevatal eo al liesadoù kroaziet neuze ${AH\over AC }={AE\over AT }$.
Gouzout a reomp ivez ez eo ar poentoù A,H,C hag A,E,T a-eeun hag er memes urzh.
Neuze, diouzh resiprokenn teorem Thalès ez eo parallelek an eeunennoù (EH) ha (TC).